Beoordeling financiële positie

Overzicht incidentele baten en lasten 2026 - 2029

Conform het BBV vermelden wij de overzichten 'incidentele baten en lasten' en 'structurele toevoegingen en onttrekkingen'. Door inzicht in de incidentele baten en lasten te geven wordt informatie gegeven die relevant is voor het beoordelen van de financiële positie van de gemeente en de meerjarenraming.

Het verschil tussen incidenteel en structureel is niet altijd even scherp te trekken. Structurele baten en lasten zijn in elk geval die baten en lasten die in beginsel jaarlijks in de begroting, meerjarenraming en jaarrekening zijn opgenomen. Structureel is in principe langer dan drie jaar.
Incidentele baten en lasten moeten dus altijd als uitzondering worden gezien: de hoofdregel is dat baten en lasten bij gemeenten structureel zijn. Verder moet iedere mogelijke incidentele baat of last getoetst worden aan de volgende drie criteria:
1. de aard van de post is incidenteel;
2. er is een onvoorwaardelijke einddatum;
3. de post is materieel, dus niet gering.

Met het eerste criterium wordt bedoeld dat de baat of last duidelijk eenmalig of hooguit enkele jaren plaatsvindt. Het mag dus niet gaan om een bestaand structureel budget dat in één jaar verhoogd of verlaagd wordt. Ook mag het niet gaan om structurele inkomsten zoals uit het gemeentefonds of een specifieke uitkering die gedurende één of enkele jaren verhoogd of verlaagd worden. De aard van deze inkomsten is immers structureel.

Met het tweede criterium wordt bedoeld dat er een duidelijke einddatum voor ogen is. Iets wordt eenmalig uitgevoerd, daarna niet meer. Nieuw beleid voor de duur van een raadsperiode geldt niet als incidenteel, ook al kan een nieuwe raad in een nieuwe raadsperiode tot ander beleid kiezen. Ook een proef of pilot geldt niet als incidenteel, omdat daaruit in principe volgt dat er geëvalueerd wordt en bepaald of er gecontinueerd wordt. De mogelijkheid tot continueren betekent dat er geen sprake is van een onvoorwaardelijke einddatum.

Met het derde criterium wordt bedoeld dat het overzicht alleen de grotere posten betreft. In Maassluis is gekozen voor bedragen hoger dan € 50.000.

Na afloop van een begrotingsjaar zullen dus bij het opmaken van de jaarrekening altijd wel enige (relevante) verschillen tussen de werkelijkheid en de begroting blijken. Budgetverschillen op activiteiten bij structureel bestaand beleid blijven naar hun aard 'structureel'.
Meerjarige tijdelijke geldstromen waarvan de eindigheid vastligt vanwege een raadsbesluit en/of toekenningsbesluit zijn incidentele baten en lasten, ook als de geldstroom (nog) langer is dan drie jaar. Toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves worden als incidenteel beschouwd, tenzij het gaat om reguliere onttrekkingen aan financiering- of dekkingsreserves (kapitaallasten) of om onttrekking uit daartoe toereikende bestemmingsreserves gedurende een periode van minimaal drie jaar met als doel het dekken van structurele lasten.

In de onderstaande tabellen wordt inzicht gegeven in de incidentele lasten en baten in 2026, op basis van bovenstaande criteria.

Toelichting

Incidentele baten

Mutaties reserves
De mutaties in de reserves worden, conform de BBV-notitie 'structurele en incidentele baten en lasten' aangemerkt als incidentele baten.

Kapitaallasten Wissellocatie
De kapitaallasten van de wissellocatie worden structureel gedekt door de kapitaallastenreserve. Volgens de regels van het BBV mag de onttrekking aan deze reserve als structureel worden gezien.

Onttrekking vrij deel van de algemene reserve
Onttrekkingen uit de algemene reserve kunnen als structureel worden aangemerkt wanneer aan de voorwaarden wordt voldaan. Zo moet de solvabiliteit aan het begin van het betreffende jaar minimaal 20% zijn en is de onttrekking maximaal 10% van het surplus (algemene reserve minus de af te dekken risico’s). Dit is het geval in 2026 zodat de onttrekking is geoorloofd.

Incidentele lasten

Mutaties reserves
De mutaties in de reserves worden, conform de BBV-notitie 'structurele en incidentele baten en lasten' aangemerkt als incidentele lasten.

Impuls recreatievisie
De raad heeft een nieuwe recreatievisie vastgesteld, waarin de ambitie is opgenomen om recreatieve voorzieningen in Maassluis te versterken. Eerder was hier geen budget voor beschikbaar. Voor 2026 wordt een eenmalig impulsbudget voorgesteld. Dit budget gebruiken we om quick wins uit dit uitvoeringsprogramma te financieren. Ook willen we het budget deels inzetten voor financiering van een eenmalig initiatief met een langetermijneffect voor versterking van recreatie in Maassluis, waarbij onze inwoners het initiatief kiezen.

Actieplan slagkracht organisatie
Er wordt incidenteel een aantal acties uitgevoerd om de slagkracht van de organisatie te verbeteren. Zo worden de nieuwe kernwaarden (samen en eigenaarschap) uitgerold en zal er een leiderschapstraject worden uitgevoerd voor alle leidinggevenden. Onderdeel daarvan zal zijn om met elkaar te formuleren wat per organisatieonderdeel het gewenste gedrag is dat hoort bij de
vastgestelde kernwaarden en te trainen hoe we dit gewenste gedrag stimuleren. Dit moet leiden tot een duurzame gedragsverandering binnen de organisatie. Veder wordt documentatie en processen op orde gebracht. Een tijdelijke Programmamanager Vastgoed stuurt op de uitdagingen die we zien bij het gemeentelijke vastgoed.

Het onderstaande overzicht geeft een totaalbeeld en is van belang om inzicht te krijgen of er sprake is van het materieel sluiten van de meerjarenbegroting:

Conclusie structureel en materieel sluitende begroting
Voor de gemeente is het begrotingsresultaat (inclusief incidentele baten en lasten) van belang, het maakt immers niet uit of de lasten en baten een structureel of incidenteel karakter hebben.
Voor de provincie is het meerjarenperspectief (exclusief incidentele baten en lasten) van belang. In het kader van financieel toezicht beoordeelt de provincie namelijk of de gemeente in staat is haar structurele lasten te dekken met structurele baten.

Geconcludeerd kan worden dat de gemeente Maassluis tot en met 2027 een structureel sluitende begroting heeft. In de jaren vanaf 2028 is de begroting niet (structureel) sluitend.